Odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego na skutek wypadku

 

Zaciągnięcie przez poszkodowanego zobowiązania do zapłaty czynszu najmu pojazdu zastępczego stanowi szkodę w rozumieniu art. 361 § 2 KC pozostającą w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym – tak orzekł Sąd Najwyższy w uchwale o sygn. II CZP 63/19.

Aby mówić o odpowiedzialności odszkodowawczej, spełnione muszą być trzy warunki: zachowanie się odpowiedzialnego (sprawcy szkody), powstanie szkody będące wynikiem tego zachowania się oraz normalny (adekwatny) związek przyczynowy łączący zdarzenie (zachowanie) ze szkodą. Innymi słowy, szkoda powinna być typowym, normalnym następstwem zachowania się sprawcy zdarzenia (jego działania lub zaniechania).

Mając to ustalone, Sąd Najwyższy badał, czy poszkodowanemu przysługuje odszkodowanie za wymagalne zobowiązanie do zapłaty za najem pojazdu zastępczego w sytuacji, gdy poszkodowany – zamiast zapłacić za najem pojazdu zastępczego – przelał na wynajmującą swoją wierzytelność do sprawcy szkody i jego ubezpieczyciela z tytułu zapłaty czynszu najmu.

Dotychczas Sąd Najwyższy konsekwentnie twierdził, że elementem szkody doznanej przez poszkodowanego jest zobowiązanie do zapłaty czynszu pojazdu zastępczego, o ile koszty te zostały poniesione. Pod pojęciem strat rozumiano więc realny uszczerbek w aktywach. Wynikało stąd, że nie stanowi szkody sama utrata możliwości korzystania z samochodu, natomiast poniesione koszty tej utraty wchodzą w zakres szkody.

W sprawie rozważanej przez Sąd Najwyższy chodzi głównie o sposób wykonania zobowiązania, skoro w przepisie nie sformułowani wymogu wyłącznie rzeczywistego spełnienia świadczenia przez dokonanie zapłaty wynajmującemu. W omawianym przypadku poszkodowany postąpił inaczej – przeniósł na wierzyciela (na wynajmującego) swoją wierzytelność wobec sprawcy o zapłatę zobowiązania.

Polskie przepisy zobowiązaniowe ustanawiają równorzędność różnych sposobów wykonania zobowiązania – jeżeli więc obie strony umowy najmu umówiły ustaliły inny sposób wykonania zobowiązania w miejsce realnej zapłaty, to takie rozwiązanie nie może być traktowane jako gorsze. Dokonanie zatem przez poszkodowanego cesji wierzytelności przysługującej mu wobec sprawcy szkody nie wywołuje odmiennego skutku od zapłaty czynszu najmu pojazdu zastępczego i z woli stron staje się taką zapłatą.

Warto też przypomnieć, że głównym celem uregulowań dotyczących odpowiedzialności odszkodowawczej jest rekompensata za szkodę – tj. doprowadzenie do tego, by sytuacja poszkodowanego została naprawiona do tego stopnia, jakby szkoda nigdy się nie wydarzyła.

„Oznacza to również rekompensowanie zwiększonych pasywów, które pojawiły się w jego majątku wskutek zdarzenia wywołującego szkodę. Uzyskanie odszkodowania umożliwi pozyskanie środków na zapłatę czynszu, a poszkodowany się nie wzbogaci, bo jeżeli by faktycznie nie zapłacił czynszu, to długi w jego majątku jednak pozostaną a upływ przedawnienia nie prowadzi do ich wygaśnięcia.”

 

Marta Nowakowska, Adwokat

Photo: Pixabay/Pexels