Przedsiębiorca – warunki skorzystania z „tarczy antykryzysowej”

Parlament pracuje obecnie nad dwoma ustawami: rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, a ponadto nad zmianą ustawy o systemie instytucji rozwoju – obie składają się na tzw. pakiet antykryzysowy dla przedsiębiorców.

Projekty ustaw przewidują dla przedsiębiorców rozwiązania, mające z założenia ułatwić im funkcjonowanie w okresie epidemii koronawirusa. Rozwiązania te nie obejmą jednak wszystkich przedsiębiorców, z części wykluczeni są przedsiębiorcy zatrudniający de facto więcej niż 9 pracowników, nie działają automatycznie, a uzyskanie przewidzianych w „tarczy antykryzysowej” form wsparcia będzie trudne i wieloetapowe, wymagające sporego zaangażowania pracodawcy i umiejętności sprawnego i szybkiego poruszania się po nowych przepisach. Przepisy często też odwołują się do kategorii „przychodu”, której nie można mylić z „dochodem”. W skrócie, przychód to wszelki wpływ środków finansowych do przedsiębiorstwa, dochód zaś powstaje po odliczeniu kosztów od przychodu.

Projekty ustaw zakładają między innymi:

Zwolnienie ze składek ZUS przez 3 miesiące – zwolnienie dotyczy tylko przedsiębiorców zatrudniających średniorocznie mniej niż 10 pracowników. Więksi przedsiębiorcy nie będą mogli skorzystać ze zwolnienia z opłacenia składek ZUS za swoich pracowników. Wniosek o zwolnienie z opłacania składek składa się do ZUS nie później niż do 30 czerwca 2020 roku. Warunkiem jest uzyskanie w lutym 2020 r. przychodu z działalności nie wyższego niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r.

Jednorazowe świadczenie postojowe – przysługiwać ma przedsiębiorcom, o ile przychód z prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej (w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych) uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe (jeżeli wniosek składany będzie w kwietniu, to przychód liczymy za marzec) był o co najmniej 15% niższy od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc (a zatem Luty) i nie przekraczał 15 tys. 681 złotych (tzn. nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS).

Świadczenie postojowe ma być wypłacane przez ZUS i wynosić 2.080 złotych (80% minimalnego wynagrodzenia). Z kolei samozatrudnieni rozliczający się w formie karty podatkowej mają otrzymać świadczenie postojowe w wysokości ok. 1.300 złotych. Konieczne będzie złożenie stosownego wniosku do ZUS, w terminie 3 miesięcy (licząc od miesiąca w którym został zniesiony ogłoszony stan epidemii).

Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników (tzw. świadczenie na rzecz ochrony miejsc pracy) – przysługiwać ma przedsiębiorcom, których obroty gospodarcze spadły w związku z COVID-19 o 15% w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego lub o 25% w stosunku do poprzedniego miesiąca. Dofinansowanie dotyczyć będzie pracowników objętych przestojem albo obniżonym wymiarem czasu pracy. Warunkiem wypłaty dofinansowania jest niezaleganie przez przedsiębiorcę ze zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 r.

Dofinansowanie wynieść może:

  • 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę (z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy), tj. do 1.300 zł brutto, albo 
  • wysokość połowy wynagrodzenia pracownika, jednak nie więcej niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS), o ile pracodawca zdecydował się na obniżenie wymiaru czasu pracy o 20%, nie więcej niż do 0,5 etatu, z zastrzeżeniem, że wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.

Dofinansowanie może być przyznane na okres do 3 miesięcy.

Co istotne, aby ubiegać się o dofinansowanie do miejsc pracy, pracodawca ustala warunki i tryb wykonywania pracy w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy w porozumieniu zawieranym z pracownikami (z organizacjami związkowymi, a jeżeli takie nie działają u pracodawcy – z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy lub uprzednio wyłonionymi dla innych potrzeb i celów przewidzianych w przepisach prawa pracy).

Odroczenie terminu zapłaty zaliczek PIT od wypłacanych wynagrodzeń – w marcu i kwietniu 2020 r. Pracodawca będzie mógł je zapłacić do 1 czerwca 2020 r. Niestety, z tej możliwości skorzystają tylko pracodawcy płacący zaliczki za pracowników. Nie dotyczy to przedsiębiorców, którzy płacą zaliczki sami za siebie.

Przesunięcie terminu płatności zaliczek na podatek dochodowy od wypłacanych wynagrodzeń w marcu i kwietniu 2020 r.

Przesunięcie obowiązku utworzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych w średnich przedsiębiorstwach na 1 października 2020 r.

Z kolei na stronie www.zus.pl znajduje się informacja o możliwości odroczenia lub rozłożenia na raty płatności składek. „Jeżeli z powodu epidemii koronawirusa przedsiębiorca ma problemy, by zapłacić bieżące składki lub należności, które wynikają z zawartej już z ZUS umowy o rozłożenie zadłużenia na raty bądź odroczenie terminu płatności, może skorzystać z uproszczonych form pomocy:

a) odroczenia o 3 miesiące terminu płatności składek za okres od lutego do kwietnia 2020 r.,

b) zawieszenia na 3 miesiące realizacji umowy zawartej z ZUS, w której termin płatności rat bądź składek wyznaczono w okresie od marca do maja 2020 r., i tym samym wydłużenia o 3 miesiące terminu realizacji zawartej umowy.

Projekt ustawy przewiduje, że w razie złożenia wniosku do ZUS o odroczenie lub zawieszenie płatności składek, nie nalicza się opłaty prolongacyjnej.

Rozwiązania już funkcjonujące:

  1. możliwość nakazania pracownikom wykonywania pracy zdalnie (poza miejscem jej stałego wykonywania) na mocy polecenia służbowego, przez czas oznaczony (np. do dnia 10.04.2020 r.). Telepracę wykonuje się przy wykonywaniu środków komunikacji elektronicznej (poczty elektronicznej, telefonu, skype, itp.) i przekazywania jej wyników w szczególności za ich pomocą.

  2. zasiłek opiekuńczy dla osób sprawujących – w związku z zamknięciem placówki dydaktyczno-opiekuńczej – osobistą opiekę nad: a) dzieckiem do ukończenia 8 roku życia, b) chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat, chorym dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności (dodatkowe zastrzeżenia dotyczą m. in. konieczności wykazania potrzeby stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji), d) innym chorym członkiem rodziny.

Projekty ustaw nie weszły jeszcze w życie. O ostatecznym kształcie regulacji prawnych będziemy informować Państwa na bieżąco.

Marta Nowakowska, adwokat 

Zdjęcie: Pixabay